แม้จะขึ้นชื่อว่าเป็นอำเภอที่ห่างไกล แต่อีกมุมหนึ่ง "อุ้มผาง" เปรียบเหมือนเมืองหลวงของนักเดินทางสายป่าเขาลำเนาไพรยังไรอย่างนั้นเชียวนะครับ ไม่ว่าจะเป็นเสน่ห์แห่งน้ำตกทีลอซูอันเป็นที่สุดของน้ำตกในเมืองไทย ที่ว่ากันว่าถ้าเคยได้มาแล้วมันจะไม่ใช่แค่ครั้งเดียว แต่เดี๋ยวก็ต้องหาเวลากลับมาอีกแน่นอน อันที่จริงอำเภออุ้มผางยังมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติสวย ๆ อีกมากมาย นอกจากน้ำตกทีลอจ่อ-ทีลอซู แล้ว หลายคนก็อาจจะเคยได้ยินมาว่ายังมี ดอยหัวหมด ถ้ำตะโคะบิ๊ น้ำตกทีลอเล น้ำตกเลตองคุ รวมไปถึงน้ำตก "เปรโต๊ะลอซู" น้ำตกรูปหัวใจอันเลื่องชื่อ ซึ่งเป็นจุดหมายของเราในทริปนี้นั่นเอง
จากลักษณะที่ของตัวน้ำตกที่เป็นน้ำตกขนาดใหญ่ที่มีความสูงชันกว่า 500 เมตร สามารถมองเห็นได้จากระยะไกลหลายกิโลเมตร ประกอบกับสายน้ำสองเส้นหลัก ๆ ที่ทิ้งตัวลงมารวมกันคล้ายรูปหัวใจ จนหลายคนเรียกน้ำตกแห่งนี้ว่า หัวใจแห่งอุ้มผางบ้าง น้ำตกรูปหัวใจบ้าง แต่จริง ๆ แล้วชื่อของมันคือ "น้ำตกเปรโต๊ะลอซู" หรือจะเรียกว่า "น้ำตกปิตุ๊โกร" ก็ได้เช่นกันครับ (เปรโต๊ะลอซู คือชื่อของตัวน้ำตกรูปหัวใจ ส่วนปิตุ๊โกร หมายรวมถึงการไหลของธารน้ำทั้งสาย) โปรแกรมเส้นทางเดินของน้ำตกเปรโต๊ะลอซูจะแบ่งเป็น 2 เส้นทางหลัก ๆ ด้วยกัน ในเส้นทางแรกจะแบ่งเป็น 2 ช่วงคือ จากจุดลงรถที่หมู่บ้านกุยเลอตอ-แคมป์ที่พัก ระยะทาง 4.8 กิโลเมตร และจากแคมป์ที่พักต้องเดินต่อขึ้นไปต่ออีก 2 กิโลเมตร เพื่อไปชมตัวน้ำตกกันแบบใกล้ ๆ ส่วนเส้นทางที่สองจะเริ่มเดินจากแคมป์ที่พัก-ยอดดอยสามหมื่น โดยเส้นทางนี้จะมองเห็นตัวน้ำตกเปรโต๊ะลอซูอีกมุมจากระยะไกล ระยะทางเดิน 7 กิโลเมตร แต่นักท่องเที่ยวส่วนมากมักจะไปได้ถึงเพียงครึ่งทาง ซึ่งเรียกว่าจุดชมวิวหมื่นห้า (ก็คือครึ่งทางของดอยสามหมื่นนั่นแหละครับ) เนื่องจากเส้นทางเดินของดอยสามหมื่นมีระยะทางที่ค่อนข้างไกล และเป็นเนินสูงชัน อย่างน้อยต้องใช้เวลาเดินไป-กลับแคมป์ที่พักไม่ต่ำกว่า 6 ชั่วโมง จึงเหมาะกับโปรแกรม 3 วัน 2 คืน มากกว่า เรื่องสำคัญในการเดินเส้นทางน้ำตกเปรโต๊ะลอซูนั่นก็คือ "รองเท้า" ซึ่งต้องเป็นรองเท้าที่พร้อมเลอะ ทนทาน และสวมใส่สบาย เรียกว่าจำเป็นมาก ๆ เนื่องจากเส้นทางเดินจำเป็นต้องลุยน้ำ ลุยโคลน ปีนป่ายทางเดินที่ลื่น และสูงชัน ส่วนสัมภาระอย่างเป้สะพายแนะนำให้พกแต่ของใช้จำเป็นเพื่อความคล่องตัว
เมื่อมาถึงอุ้มผางแล้วเราเลือกใช้บริการของ "ทีลอซู ริเวอร์ไซด์" ในแพคเกจ น้ำตกเปรโต๊ะลอซู 5-7 คน จ่ายคนละ 3,000 บาท โดยจะรวมค่าอาหาร 7 มื้อ, ค่าที่พัก 2 คืน (นอนเต้นท์ 1 คืน นอนบ้านพัก 1 คืน), ค่ามัคคุเทศก์นำทาง, ค่ารถรับส่งในโปรแกรม, ค่าลูกหาบ และประกันการเดินทาง ในส่วนของลูกหาบถือว่าเป็นส่วนสำคัญทีเดียวครับ พี่ ๆ เขาจะคอยดูแลสัมภาระที่มีน้ำหนักให้กับนักท่องเที่ยว อย่างเช่น เต็นท์ ถุงนอน วัถตุดิบอาหารที่จะนำไปประกอบอาหารข้างบน รวมถึงพวก หม้อ กระทะ และอุปกรณ์ทำครัวต่าง ๆ ซึ่งส่วนนี้บอกเลยว่าอำนวยความสะดวกเราไปได้เยอะ ช่วยให้นักท่องเที่ยวได้โฟกัสกับการออกแรงเดินได้อย่างเต็มที่ สำหรับจำนวนของลูกหาบขอบอกไว้ก่อนว่าไม่ได้มีจำนวนมากเหมือนกับการเดินป่าที่อื่น ๆ อย่างภูกระดึง ภูสอยดาว เขาช้างเผือก หรือที่ดอยหลวงเชียงดาว ซึ่งส่วนมากพี่ ๆ ลูกหาบที่นี่ก็จะมีสังกัดประจำรีสอร์ทของอุ้มผางกันทั้งนั้น จึงเป็นเหตุผลให้เราต้องซื้อแพคเกจของรีสอร์ทซึ่งก็มีให้เลือกหลากหลายเจ้า แต่ควรติดต่อจองล่วงหน้ามาก่อนจะชัวร์ที่สุด เราออกเดินทางจากทีลอซู ริเวอร์ไซด์ด้วยรถกระบะรับ-ส่งระหว่างตัวอำเภออุ้มผาง-หมู่บ้านกุยเลอตอที่เป็นจุดดรอปนักท่องเที่ยว ซึ่งห่างออกไปอีกกว่า 70 กิโลเมตร ใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง 30 นาที เราก็มาถึงจุดสตาร์ทซึ่งจะมีค่าบำรุงพื้นที่ก่อนเริ่มเดินอีกคนละ 20 บาท
ช่วงแรกของการออกเดินก็จะเป็นการเดินผ่านทุ่งนา ทุ่งข้าวโพดของชาวบ้าน บางช่วงต้องลุยโคลน ต้องลุยน้ำตัดลำธาร เรียกว่าสภาพดูไม่จืดกันตั้งแต่ช่วงแรก ๆ กันเลย ไม่ถึงกับเหนื่อยซะทีเดียวเราก็เดินมาถึงจุดแวะพักทานมื้อกลางวันบริเวณริมลำธารน้ำใสไหลเย็น เมนูก็เป็นเมนูง่าย ๆ อย่าง "ข้าวกระเพราหมูสับ+ไข่ต้ม" ก่อนพักเอาแรงล้างหน้าล้างตากันอีกสัก 15 นาที แล้วลุยกันต่อ
ต่อจากนี้ก็จะเริ่มเป็นเนินชันที่ต้องใช้ประมาณเกียร์ 1-2 ป่าเขาสองข้างทางไม่ถึงกับทึบมาก ลักษณะเป็นป่าโปร่ง ป่าไผ่ อากาศจึงไม่ค่อยอบอ้าว แต่อาจจะเปียกชื้นเล็กน้อยด้วยเหงื่อ และละอองฝนที่ตกปรอย ๆ มาตลอดทาง เพียงอึดใจเดียว อ้าว! เรามาถึงแคมป์ที่พักเฉยเลย เพราะจากจุดเริ่มเดินถึงจุดแคมป์ที่พัก รู้สึกได้ว่าเดินไม่ยากแล้วก็ไม่ไกลมากด้วย ระยะทาง 4.8 กิโลเมตร ใช้เวลา 2 ชั่วโมงเศษก็ขึ้นมาถึงกันแล้ว บริเวณแคมป์ที่พักมีลานให้กางเต็นท์ได้เยอะพอสมควร สามารถรองรับนักท่องเที่ยวได้มากกว่า 80 คน สิ่งอำนวยความสะดวกก็จะมีก๊อกน้ำที่ต่อท่อมาจากธารน้ำตกใกล้ ๆ มีห้องน้ำที่สร้างเป็นห้องแบบปิดให้ขับถ่าย มีห้องครัว โต๊ะอาหารที่ทำจากไม้ไผ่ รวมถึงร้านค้าเล็ก ๆ ของชาวบ้านที่มีน้ำดื่ม น้ำอัดลม อาหารแห้งเล็ก ๆ น้อย ๆ ให้บริการ ซึ่งราคาก็อาจจะบวกเพิ่มบ้างตามระยะทาง และความสูงครับ
หลังจากกางเต็นท์เก็บของกับเป็นที่เรียบร้อย เราต้องขึ้นไปอีก 2 กิโลเมตร เพื่อพิชิตตัวน้ำตก สำหรับทางเดิน และความชันจะมีมากกว่า 4.8 กิโลเมตรแรกที่เราผ่านมา ต้องใช้เฉพาะเกียร์ 1-2 เท่านั้น ทางเดิน และโขดหินค่อนข้างลื่น นักท่องเที่ยวจำเป็นต้องใช้ความระมัดระวังในการเดินกันหน่อย ตลอด 2 กิโลเมตร มีอยู่หลายจุดด้วยกันที่เราเห็นตัวน้ำตกอยู่ลิบๆ จนในที่สุดเราก็เดินทางมาถึงจุดไฮไลท์ซึ่งทุกคนต่างก็พร้อมใจกันเงยหน้าเพื่อชมความอลังการของหัวใจกลางป่าที่อยู่ตรงหน้า แม้ว่าวันที่เราไปปริมาณน้ำอาจจะน้อยไปหน่อย แต่หัวใจดวงนี้ก็ไม่ถึงกับทำให้เราผิดหวัง เสียงน้ำซัดซ่าราวกับเสียงปรมมือให้กับผู้พิชิต
เราใช้เวลาชมน้ำตกอยู่ตรงนั้นเกือบ ๆ ครึ่งชั่วโมงเห็นจะได้ ก่อนจะเร่งทำเวลาเดินกลับมายังแคมป์ที่พักเพื่อแช่น้ำตกกันอย่างสบายตัว และสำหรับมื้อค่ำของเราพี่ ๆ ทีมลูกหาบ ก็ได้ตระเตรียมหุงหาไว้รอเราจนพร้อมแล้ว บอกเลยว่าคืนนี้ทุกคนอิ่มอร่อยและหลับเป็นตาย...
เช้าวันรุ่งขึ้นหากยังมีพลังเหลือเส้นทางดอยสามหมื่นเเมื่อมาทั้งทีแล้วก็ไม่ควรพลาด แต่ถ้าตั้งใจมานอนค้างในป่าคืนเดียวการเดินไปยังจุดชมวิวหมื่นห้าที่เป็นครึ่งทางของดอยสามหมื่นก็ไม่ถือว่ายากเย็นจเกินไปนัก หลังจากตื่นนอนทำธุระส่วนตัวเรียบร้อย 8 โมงเราก็เริ่มออกเดิน ซึ่งทางเดินถือว่าลาดชันเอามาก ๆ แต่ก็ถือว่าคุ้มเหนื่อยครับ วิวข้างบนเป็นวิวแบบเปิดโล่ง อากาศดีมาก มองเห็นน้ำตกเปรโต๊ะลอซูจากอีกมุมของเมื่อวาน ซึ่งเราขอสารภาพตามตรงนะครับว่าเราไปไม่ถึงยอดดอยสามหมื่น ต้องขอเก็บแรงไว้เผื่อเดินกลับไปยังแคมป์ที่พักเพื่อเก็บของแล้วเดินกลับลงไปที่หมู่บ้านกุยเลอตอ
สำหรับเส้นทางเดินป่าน้ำตกเปรโต๊ะลอซู เปิดให้เข้าท่องเที่ยวตั้งแต่ต้นเดือนกรกฎาคม-ตุลาคม สามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ www.theelorsuriverside.com หรือโทร. 089-832-1455, 089-016-5666 หรือติดตามข่าวสารข้อมูลได้ที่ Facebook : ทีลอซู ริเวอร์ไซด์
