หากพูดถึง “วัดอุโบสถาราม” เราเชื่อว่าคนกรุงน้อยคนนักที่จะรู้จัก แต่สำหรับชาวอุทัยฯ แล้วคงไม่มีใครที่ไม่รู้จักวัดเก่าแห่งนี้อย่างแน่นอน สังเกตได้จากร้านรวงต่างๆ ในตัวเมืองอุทัยธานี ไม่ว่าจะเป็นร้านค้าเล็กๆ ร้านอาหาร หรือแม้กระทั่งร้านขายยาจีน ก็มักจะมีภาพของวัดอุโบสถารามประดับอยู่ที่ผนังทั้งนั้น ซึ่งสามารถกระตุกต่อมอยากรู้อยากเห็นของเราได้ดีเหลือเกิน เห็นทีจะต้องแวะไปเที่ยวชมวัดอุโบสถารามเป็นขวัญตาตัวเองให้ได้ซะแล้ว

“วัดอุโบสถาราม” หรือที่เรียกกันสั้นๆ ว่า “วัดโบสถ์” เดิมทีมีชื่อว่า “วัดโบสถ์มโนรมย์ ” ตั้งอยู่ริมแม่น้ำสะแกกรัง จัดเป็นศาสนสถานเก่าแก่ที่อยู่คู่บ้านคู่เมืองอุทัยธานีมาตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น บรรยากาศของวัดเงียบสงบชนิดที่ว่าถ้าเราลองหลับตาเงี่ยหูฟังดีๆ ก็จะได้ยินเสียงลมหายใจของตัวเองได้ถนัดถนี่ชัดเจนกว่าปกติแน่นอน เราเริ่มต้นจาก “พระอุโบสถ” ซึ่งภายในประดิษฐานพระพุทธรูปประทับนั่งปางมารวิชัย 5 องค์ ผนังทั้ง 4 ด้านในพระอุโบสถงดงามไปด้วยจิตรกรรมฝาผนังสรรค์สร้างโดยจิตรกรสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น โดยเรื่องราวในภาพจิตรกรรมฝาผนังจะบอกเล่าถึงประวัติของพระพุทธองค์ตั้งแต่ประสูติจนถึงปรินิพพาน แม้บางส่วนของจิตรกรรมฝาผนังเหล่านี้จะชำรุดหลุดลอกบ้างตามกาลเวลา แต่ลวดลายอันอ่อนช้อยเหล่านี้ยังคงทรงเสน่ห์เหมือนเดิมไม่เปลี่ยนแปลง

ถัดจากพระอุโบสถไปคือ “พระวิหาร” ซึ่งตั้งอยู่คู่กัน ลักษณะภายนอกใกล้เคียงกับพระอุโบสถ พระประธานภายในพระวิหารเป็นพระพุทธรูปยืนปางห้ามญาติ ขนาบซ้ายขวาด้วยพระพุทธรูปฝั่งละหนึ่งองค์ ฝาผนังยังคงมีงานจิตรกรรมทั้ง 4 ด้านคล้ายกับภายในพระอุโบสถ แต่จะเป็นเรื่องของพระมาลัย พระอสีติมหาสาวก และพระอสุภกรรมฐาน 10 ลวดลายมีความวิจิตรงดงามน่าชมไม่แพ้กัน หลังจากที่เพลิดเพลินไปกับการชมจิตรกรรมฝาผนังเรียบร้อยแล้ว เราก็ไม่ลืมเดินชมความงดงามของสถาปัตยกรรมเก่าแก่ของ “เจดีย์สามสมัย” ที่บริเวณด้านหลังพระวิหารกันต่อ ซึ่งเจดีย์ทั้งสามองค์ มีรูปแบบที่แตกต่างกัน เริ่มจากเจดีย์ทรงระฆังเป็นศิลปะแบบอยุธยา  เจดีย์ย่อมุมไม้สิบสองซึ่งเป็นศิลปะแบบรัตนโกสินทร์ และเจดีย์ทรงระฆังเหลี่ยมศิลปะแบบผสมผสานระหว่างอยุธยาและรัตนโกสินทร์ ตั้งเรียงรายอยู่ในแนวระนาบเดียวกัน ถึงแม้ว่าเจดีย์สามองค์นี้จะมีชื่อเรียกว่าเจดีย์สามสมัยก็ตาม แต่จากการสันนิษฐานนั้นพบว่า เจดีย์ทั้งสามองค์นี้ถูกสร้างขึ้นพร้อมกันในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

ด้านหลังของเจดีย์สามสมัยนั้นจะเป็น “มณฑปแปดเหลี่ยม” ซึ่งนับว่าเป็นสัญลักษณ์สำคัญของวัดอุโบสถารามเลยก็ว่าได้ โดยมณฑปนี้เป็นสถาปัตยกรรมแบบยุโรปสูงสองชั้นตั้งอยู่ริมแม่น้ำสะแกกรัง จากประวัติที่เล่าต่อกันมาเล่าว่า มณฑปนี้สร้างขึ้นราวปี พ.ศ.2442 โดย “หลวงพิทักษ์ภาษา” เพื่อถวายแก่ “พระครูอุไททิศธรรม” เจ้าอาวาสวัดอุโบสถารามในขณะนั้นเพื่อให้ท่านจำพรรษา แต่ทว่าพระครูอุไททิศธรรมได้มรณภาพลงเสียก่อน มณฑปแห่งนี้จึงถูกใช้เป็นที่ทำศพและเป็นที่ประดิษฐานอัฐิธาตุพร้อมข้าวของเครื่องใช้ของท่านแทน หากยืนจากมณฑปแปดเหลี่ยมแล้วมองไปทางแม่น้ำสะแกกรัง ก็จะเห็น “แพโบสถ์น้ำ” เรือนแพไม้อันสง่างามตั้งตระหง่านอยู่กลางน้ำ โดยแพโบสถ์น้ำได้ถูกสร้างขึ้นเพื่อใช้รับเสด็จในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งเสด็จประพาสเมืองอุทัยธานีในปี พ.ศ.2499 ซึ่งปัจจุบันได้ถูกปรับเปลี่ยนประโยชน์ใช้สอยให้กลายเป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาและงานบุญต่างๆ

หลังจากที่เราสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์และชมความงามภายในส่วนต่างๆ ของวัดอุโบสถารามจนครบถ้วนแล้ว ศาลาริมน้ำน่าจะเป็นตัวเลือกที่ไม่เลวเลยทีเดียวสำหรับการนั่งพักหย่อนใจ ทอดสายตามองดูผืนน้ำอันสงบนิ่ง ซึ่งอาจจะช่วยทำให้จิตใจของเราสงบนิ่งขึ้นได้ บางทีความสุขสงบอาจเรียบง่ายและอยู่ใกล้กว่าที่เราคาดคิด โดยเฉพาะสำหรับชาวพุทธอย่างเราๆ ด้วยแล้ว การเข้าวัดเข้าวา ไหว้พระ ทำบุญ ก็จัดว่าเป็นหน้าที่ของพุทธศาสนิกชน แต่ถ้าพอมีเวลามากหน่อยลองแวะมาเที่ยวชมความงามของวัดอุโบสถาราม รวมถึงวิถีชุมชนอันเรียบง่ายริมแม่น้ำสะแกกรังดูซักครั้งนะครับ เชื่อว่าหลายๆ คนจะต้องรู้สึกประทับใจไม่ต่างจากเราเลย

ที่อยู่ : เลขที่ 84 บ้านน้ำตก หมู่ที่ 1 ตำบลสะแกกรัง อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี

GPS : 15.383783, 100.031217

เวลาทำการ : 8.00 – 16.00 น.

ช่วงเวลาแนะนำ : ตลอดทั้งปี

ไฮไลท์ : พระอุโบสถ วิหาร เจดีย์สามสมัย แพโบสถ์น้ำ และมณฑปแปดเหลี่ยม ซึ่งเป็นสิ่งก่อสร้างที่งดงามและเป็นสถาปัตกรรมที่มีการผสมผสานศิลปะในสมัยต่างๆ เข้าไว้ด้วยกัน รวมถึงภาพจิตรกรรมฝาผนังใน “พระวิหาร” และ  “พระอุโบสถ” ที่ยังคงความวิจิตรงดงามอยู่

กิจกรรม : สักการะขอพระจากพระประธานภายในพระอุโบสถและพระวิหาร รวมถึงเดินชมภาพจิตรกรรมฝาผนังอันเก่าแก่ และความสวยงามของสถาปัตยกรรมต่างๆ ภายในวัด ทั้งมณฑปแปดเหลี่ยม เจดีย์สามสมัย ฯลฯ

วัดอุโบสถารามตั้งอยู่บนเกาะเทโพ สามารถเดินทางได้ 2 ทาง ดังนี้

- เดินข้ามสะพานคอนกรีตไปเกาะเทโพ ซึ่งสะพานจะเชื่อมระหว่างตลาดสดฝั่งตัวเมืองกับเกาะเทโพ

- เดินทางโดยรถยนต์ จากบริเวณวงเวียนวิทยุ (ใกล้ตลาดสด) ให้ไปตามถนนศรีอุทัย ไปประมาณ 3 กิโลเมตร ผ่านสถานีตำรวจมาเล็กน้อย ให้เลี้ยวซ้ายขึ้นสะพานพัฒนาภาคเหนือเพื่อข้ามไปยังเกาะเทโพ จากนั้นตรงไปอีก 100 เมตร ให้เลี้ยวซ้ายไปตามป้ายบอกทางไปวัดอุโบถสาราม เป็นระยะทางอีก 3 กิโลเมตร ก็จะถึงวัด