ภูสอยดาว บุกป่า ฝ่าฝน ไปชมความงดงามของลานสนสามใบ และน้ำค้างกลางเที่ยง...ดอกหงอนนาค
อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว (Phu Soi Dao National Park) จ.อุตรดิตถ์
ในบันทึกของนักเดินทางหลาย ๆ คน อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว เป็นหนึ่งในจุดหมายที่นักเดินทางตั้งเป้าว่าครั้งหนึ่งต้องไปพิชิตให้ได้ เพราะที่นี่เต็มไปด้วยความงดงามของป่าสนบนภูสูง ที่สอดประสานเป็นจังหวะความงดงามแห่งธรรมชาติ เปลี่ยนผ่านจากฤดูกาลสู่ฤดูกาล ทำให้มีดอกไม้ผลิบานเป็นของขวัญต้อนรับคนรักธรรมชาติที่ต้องเดินเท้าและทุ่มแรงกายแรงใจมายังยอดภูแห่งนี้
ก่อนเดินทางเราก็มาเตรียมตัวเพื่อพิชิตยอดภูสอยดาวกันก่อน
ชุด และอุปกรณ์ที่สำคัญ และควรเตรียมไป
อาหารที่จำเป็นสำหรับการใช้ชีวิตบนภู
อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในท้องที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าน้ำปาด ท้องที่ตำบลม่วงเจ็ดต้น ตำบลนาขุม ตำบลบ้านโคก อำเภอบ้านโคก ตำบลห้วยมุ่น อำเภอน้ำปาดของจังหวัดอุตรดิตถ์ และตำบลบ่อภาค อำเภอชาติตระการ ของจังหวัดพิษณุโลก เป็นพื้นที่ที่มีสภาพป่าค่อนข้างสมบูรณ์ปกคลุมไปด้วยป่าธรรมชาติที่สวยงาม เป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร ยอดสูงสุดของภูสอยดาวสูงจากระดับน้ำทะเล 2,102 เมตร ซึ่งสูงเป็นอันดับ 4 ของประเทศไทย ลักษณะภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อนตั้งแต่ทิศเหนือจรดทิศใต้ กั้นพรมแดนระหว่างประเทศไทยกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา และป่าไม้ประมาณร้อยละ 85 ของพื้นที่ทั้งหมด เป็นที่ราบประมาณร้อยละ 15 ที่นี่ยังเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารของลำน้ำภาค และลำน้ำปาด และมีสภาพอากาศที่เย็นสบายตลอดปี
การเดินทางขึ้นไปพิชิตยอดภูนั้น เราเริ่มจาก "น้ำตกภูสอยดาว" และไปสิ้นสุดที่ "จุดพิชิตภูสอยดาว" หรือ "ลานสนภูสอยดาว" ที่ระดับความสูง 1,633 เมตรจากระดับน้ำทะเล ระยะทางเดินป่าประมาณ 6.5 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินประมาณ 4 - 6 ชั่วโมง (ขึ้นอยู่กับความแข็งแรงของร่างกาย) จะมีจุดให้พักบ้างเป็นระยะ ๆ เดินมาเรื่อย ๆ จะมาถึงเนินแรก คือ เนินส่งญาติ อยู่ที่ระดับความสูงจากน้ำทะเล 650 เมตร เจ้าหน้าที่เล่าว่า ที่ได้ชื่อว่าเนินส่งญาตินั้นเนื่องจากมีบางคนเกิดท้อ หรือสภาพร่างกายไม่ฟิตพอ ให้เดินกลับจากเนินนี้ได้ เพราะถ้าหากเดินต่อไปทางจะยิ่งเดินลำบาก และชันขึ้นกว่าเดิมอีกหลายเท่า
ถึงแล้ว "จุดพิชิตภูสอยดาว" ที่ทุก ๆ คนจะมาถ่ายรูปเป็นที่ระลึกที่ป้ายนี้กันทุกคน เพื่อให้สมกับความเหน็ดเหนื่อยมุมานะบากบั่นจนมาถึงจุดนี้ ลานสน คือ บริเวณที่ราบเหนือยอดเขาที่มีต้นสนธรรมชาติขึ้นอยู่อย่างหนาแน่น โดยส่วนใหญ่ลานที่ว่านี้ต้องอยู่บนภูเขายอดตัดหรือที่ราบเหนือยอดเขา ปัจจัยกำหนดที่สำคัญที่ก่อให้เกิดป่าสนเขาคือ สภาพภูมิอากาศที่อุณหภูมิค่อนข้างต่ำเป็นระยะเวลายาวนานประกอบกับความชื้นในอากาศที่ค่อนข้างมาก
ก่อนที่พระอาทิตย์จะตกดิน เราควรรีบเดินไปยังที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเพื่อติดต่อเรื่องการกางเต้นท์ และเตรียมทำอาหารมื้อเย็นกัน ด้านบนภูมีเตาอั้งโล่ และถ่านให้เช่า จะเข้าห้องน้ำ อาบน้ำ หรือทำกิจกรรมใด ๆ ควรทำให้เสร็จก่อนฟ้ามืด เพราะบนลานสนไม่มีไฟฟ้า มีเพียงพลังงานแสงอาทิตย์ทดแทนที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเท่านั้น ส่วนน้ำดื่ม ที่นี่เจ้าหน้าที่จะรองน้ำฝนเอาไว้ให้นักท่องเที่ยวดื่มกิน ส่วนใครจะใช้ล้างจาน หรือเข้าห้องน้ำ จะมีถัง และขันให้เช่าคนละชุด สามารถไปตักน้ำจากลำธารที่อยู่ไม่ไกลมาใช้ได้
ไฮไลต์ของภูสอยดาวคงหนีไม่พ้น "ดอกหงอนนาค" ที่เปรียบเสมือนราชินีแห่งภูสูง มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า "หญ้าหงอนเงือก" หรือ "น้ำค้างกลางเที่ยง" ลักษณะเป็นพืชล้มลุกขึ้นกันเป็นกลุ่มขนาดใหญ่ ออกดอกในฤดูฝน ดอกจะมีทั้งสีม่วงอ่อน ม่วงน้ำเงิน สีขาว และสีชมพู ยามเช้าดอกหงอนนาคจะหุบดอก และจะบานเมื่อมีแสงแดด ส่วนกลางของดอกจะมีหยดน้ำติดอยู่ ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ "น้ำค้างกลางเที่ยง" และที่ลานสนภูสอยดาวนี้เอง เป็นจุดที่มีทุ่งดอกหงอนนาคที่กว้างใหญ่ที่สุดของประเทศ
นอกจากดอกหงอนนาคแล้ว ตามพื้นที่ชื้นแฉะ และมีน้ำขัง เราจะได้พบกับ "ดอกเอ็นอ้าขน" ลำต้นกลมยาวสีเขียว และมีขนปกคลุมอยู่ ดอกออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง มี 4 กลีบสีม่วงสวยงาม แถมเจ้าเอ็นอ้าขนนี้ ยังมีประโยชน์ทางสมุนไพร โดยรากสามารถนำมาต้มกินแก้โรคบิดได้
ถัดจากเอ็นอ้าขน เราก็เจอดอก "ชมพูนุช" เป็นไม้ล้มลุกขึ้นเป็นกอ มีอายุแค่ปีเดียว ดอกออกเป็นช่อตามซอกใบ สีชมพูสวยงาม ชอบอากาศเย็น และที่ชุ่มชื้น
สถานที่ท่องเที่ยวบนภูสอยดาวมีไม่มากนัก ประกอบด้วย "น้ำตกสายทิพย์" เป็นน้ำตกขนาดเล็ก มี 7 ชั้น ความสูงแต่ละชั้นประมาณ 5-10 เมตร สภาพป่าโดยรอบน้ำตกมีความชุ่มชื้นมากจึงมีมอสสีเขียวขึ้นปกคลุมทั่วไปตามก้อนหินริมน้ำ สามารถเดินทางได้จากลานสน ทางเดินค่อนข้างลาดชันใช้เวลาเดินประมาณ 10-20 นาที
"หลักเขตไทย-ลาว" เป็นหลักเขต 2 แผ่นดิน ที่ปักปันเขตแดนระหว่างประเทศไทย และประเทศลาว มีขึ้นหลังสงครามบ้านร่มเกล้า อยู่ห่างจุดกางเต้นท์ไปประมาณ 1 กิโลเมตร อยากจะบอกว่าตรงจุดมีสัญญาณโทรศัพท์ด้วยนะ
"เส้นทางเดินชมธรรมชาติ" เป็นวงรอบระยะทาง 2.28 กิโลเมตร ชมความงามของสนสามใบสูงตระหง่าน ดอกไม้ป่าแปลกตา นอกจากนั้นยังมี "หลุมบังเกอร์" สมรภูมิร่มเกล้า และจุดชมวิวเลาะเลียบผาที่สามารถมองลงไปเป็นทิวทัศน์ของผืนป่า และทะเลภูเขาอันสวยงามกว้างไกล ในบางจุดยังพบทุ่งดอกหงอนนาคเต็มทุ่งตระการตาสวยงามอีกด้วย จากเส้นทางศึกษาธรรมชาติถ้าเดินจนสุดจะพบกับจุดชมวิวพระอาทิตย์ตกที่สวยงาม แต่ถ้าในวันที่มีหมอกหนาปกคลุมแบบนี้ ก็ยากหน่อยที่จะได้เห็นพระอาทิตย์กำลังลับขอบฟ้า
จริง ๆ แล้วที่ท่องเที่ยวก็ยังมี เนิน 2,100 อีกที่ แต่เนื่องจากในฤดูฝนทางเดินสูงชันและอันตราย ประกอบกับมีหินถล่มลงมาบ่อยๆ เส้นทางนี้จึงเปิดในช่วงฤดูหนาวเท่านั้น
สิ่งสวยงามของธรรมชาติแปรเปลี่ยนไปตามฤดูกาล ฝากความงดงามไว้ให้ผู้ที่หลงไหล และรักธรรมชาติได้เข้าเสพอย่างเคารพ และหวงแหนในความงดงามของภูสอยดาวแห่งนี้ เก็บไว้ให้คนรุ่นหลังได้รับรู้ถึงความงดงามนี้ตลอดไป
ที่อยู่ : ต.ห้วยมุ่น อ.น้ำปาด จ.อุตรดิตถ์ 53110
GPS : 17.69644 ,100.94753
เบอร์ติดต่อ : 055 436 793 , 055 436 001
เวลาทำการ : เปิดให้เข้าชมทุกวัน อนุญาตให้ขึ้นภูได้ตั้งแต่เวลา 08.00 - 13.00 น.
ค่าธรรมเนียม : ค่าเข้าอุทยานคนละ 40 บาท , ค่าลูกหาบกิโลกลัมละ 30 บาทต่อเที่ยว และค่ามัดจำขยะ 100 บาทต่อคณะ
ช่วงเวลาแนะนำ : ช่วงฤดูฝน เดือนสิงหาคม-ตุลาคม
ไฮไลต์ : ชมทุ่งดอกหงอนนาคที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย พร้อมกับธรรมชาติของป่าสนเขาที่อุดมสมบูรรณ์ และสวยงาม
กิจกรรม : เที่ยวน้ำตกภูสอยดาวและน้ำตกสายทิพย์ , ถ่ายรูปกับทุ่งดอกหงอนนาคที่สวยงาม , เดินศึกษาเล้นทางศึกษาธรรมชาติระยะทางกว่า 2 กิโลเมตร และสัมผัสทะเลหมอกในยามเช้า
โดยรถยนต์
โดยรถประจำทาง
ถัดจากเนินส่งญาติ เราก็เข้าสู่เนินที่ว่ากันว่า โหด และ ชัน นั่นคือ "เนินปราบเซียน" แม้จะมีบันไดให้ไต่พอได้พักขา แต่ก็ไม่ได้ช่วยอะไรมากเท่าไหร่ อาศัย "ใจ" ล้วน ๆ ครับเนินนี้ ผ่านป่าไผ่เล็ก ๆ และเนินต่าง ๆ กันมาพอสมควร ซึ่งเนินนี้จะพาเราไปยัง เนินป่าก่อ อีกหนึ่งสังคมป่าที่น่าสนใจอย่างยิ่ง เพราะว่าป่าประเภทนี้ นอกจากบอกให้เรารู้ว่ากำลังเพิ่มระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลมากยิ่งขึ้นแล้ว ยังมี ต้นก่อ หรือ ต้นโอ๊ก ที่เป็นอาหารสุดโปรดของสัตว์ต่าง ๆ ในป่าอีกด้วย และหากมาในช่วงที่ผลก่อสุก ก็อาจได้เจอกับสัตว์น้อยใหญ่ที่เข้ามากินอาหารที่เปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการเหล่านี้ 
หลังจากรีดเค้นพลังผ่านกันมาหลายเนิน ในที่ที่สุดก็เข้าสู่ เนินเสือโคร่ง ฟังชื่อดูอาจจะน่ากลัวไม่น้อย แต่แท้จริงแล้ว เนินแห่งนี้เป็นเสมือนสิ่งประโลมใจยามที่ร่างกายยามเหนื่อยอ่อน เนื่องจากชื่อนี้มาจากชื่อของต้นกำลังเสือโคร่ง ที่คนโบราณนำเปลือกมาใช้เป็นยาสมุนไพร บำรุงกำลัง ขับลมในลำไส้ บำรุงเส้นเอ็นให้แข็งแรง และแก้ปวดเมื่อยนั่นเอง 
เนินสุดท้ายที่เราต้องพบเจอ เป็นเนินที่ชัน และยากที่สุด แต่คงเป็นเรื่องปกติที่การเดินทางไปชมสิ่งสวยงามตามธรรมชาติต้องฝ่าฟัน และต่อสู้กับสิ่งต่าง ๆ มากมายโดยเฉพาะ...ใจเราเอง แค่เราคิดว่าเราต้องผ่านไปได้ เพียง 1.1 กิโลเมตรเท่านั้น เราก็จะถึงลานสน ระหว่างทางจากเนินมรณะไปพิชิตลานสน เราจะผ่านทุ่งหญ้าและพุ่มไม้เล็ก ๆ ไม่มีตันไม้ใหญ่แล้ว มีแต่หน้าผาที่มองเห็นเทือกเขาน้อยใหญ่สลับเรียงรายต่อกันท่ามกลางหมอก และหยาดน้ำค้าง 
ที่อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว มีบริการลูกหาบ คิดราคาเป็นกิโลกรัมละ 30 บาท มัดจำขยะ 100 บาทต่อคณะ ตอนลงให้นำขยะลงมารับเงินมัดจำคืนได้ เสื้อผ้าสัมภาระที่ใช้บริการลูกหาบต้องนำใส่ถุงมัดให้แน่นก่อนที่จะใส่กระเป๋าเพื่อป้องการการเปียกจากฝน ควรติดต่อมาทางอุทยานล่วงหน้า หากเราต้องการลูกหาบ เพราะในวันหยุดต่อเนื่อง จำนวนลูกหาบอาจไม่เพียงพอกับจำนวนนักท่องเที่ยวที่ใช้บริการ และอนุญาติให้ขึ้นภูได้ตั้งแต่เวลา 08.00 - 13.00 น. หลังจากนั้นไม่อนุญาตให้ขึ้นภู เนื่องจากการเดินทางกว่าจะไปถึงลานสนจะเป็นเวลามืดค่ำ อาจเกิดอันตรายได้